Bilirubinespiegels

Wat zijn bilirubinespiegels?

De bilirubinespiegels in het bloed bieden een cruciaal inzicht in iemands leverfunctie, algehele gezondheid en mogelijke problemen met de afbraak of uitscheiding van rode bloedcellen. In wezen is bilirubine een gelige stof die het lichaam aanmaakt wanneer rode bloedcellen worden afgebroken. De lever is van vitaal belang voor de verwerking van deze stof, waardoor het gehalte ervan een waardevolle diagnostische indicator is.

De productie van bilirubine vindt plaats wanneer rode bloedcellen het einde van hun levenscyclus bereiken, ongeveer 120 dagen. Ze worden afgebroken, waarbij hemoglobine vrijkomt, dat vervolgens wordt omgezet in bilirubine.

Bilirubinespiegels kunnen zich ophopen vanwege verstopte galwegen, wat kan leiden tot galophoping in de lever en geelzucht kan veroorzaken.

Het interpreteren van bilirubinespiegels in de context van de medische geschiedenis van een patiënt, lichamelijk onderzoek en andere laboratorium- en diagnostische tests is essentieel voor het bepalen van de onderliggende oorzaak en het begeleiden van een passende behandeling.

Wat is het verschil tussen geconjugeerd en ongeconjugeerd bilirubine?

Er zijn twee primaire vormen van bilirubine:

• Ongeconjugeerd (indirect) bilirubine: Deze vorm is onoplosbaar en kan niet via de gal of urine worden uitgescheiden. Het wordt naar de lever getransporteerd, waar het wordt geconjugeerd (binding aan een suikermolecuul) om oplosbaar te worden.
• Geconjugeerd (direct) bilirubine: Deze vorm is oplosbaar en kan via gal en urine worden uitgescheiden. Het wordt geproduceerd in de lever wanneer ongeconjugeerd bilirubine wordt geconjugeerd. Verhoogde niveaus kunnen de uitscheiding van bilirubine beïnvloeden en kunnen in verband worden gebracht met ziekten zoals Rotorsyndromen en andere soorten leveraandoeningen.

Verhoogde bilirubinespiegels kunnen wijzen op aandoeningen zoals hemolytische anemie of leveraandoeningen die de conjugatie of opname belemmeren. Verhoogde niveaus van geconjugeerd bilirubine kunnen wijzen op obstructie van de galwegen of een leverziekte die de galuitscheiding belemmert (Wehbi, 2020). Dit kan vervolgens invloed hebben op de uitscheidingsprocessen van het lichaam, wat kan worden opgemerkt door het verschijnen van donkere urine, vertraagde passage van meconium en bleke ontlasting.

Wat is een bilirubinespiegeltabel?

Een bilirubinespiegeltabel, ook bekend als een bilirubine-nomogram, evalueert de totale hoeveelheid serumbilirubine in de bloedbaan van een pasgeborene. Deze tabel helpt beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg bij het diagnosticeren van geelzucht, een veel voorkomende aandoening bij zuigelingen. Deze tool kan beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg helpen bij de behandeling die nodig kan zijn om de bilirubinespiegels te verlagen.

Hoe gebruikt u onze tabel met bilirubinespiegels?

Het gebruik van een bilirubinespiegeltabel is een eenvoudig proces dat waardevolle inzichten kan verschaffen in de interpretatie en behandeling van neonatale hyperbilirubinemie. Hier is een stapsgewijze handleiding voor het effectief gebruiken van een bilirubinespiegeltabel:

Stap 1: Bepaal mogelijke verhoogde bilirubinespiegels

Er moet een lichamelijk onderzoek van het kind worden uitgevoerd, waarbij bilirubinetests moeten worden uitgevoerd. Eerst zal de arts de huid inspecteren op de mate van geelzucht, meestal met lichte druk om de aanwezigheid van de aandoening te helpen onthullen.

Stap 2: Neem de nodige medische stappen

De bilirubinespiegels kunnen worden gemeten met behulp van typische medische praktijken. Zodra de eerste bloedtest bij terugkeer kan de zorgverlener de niveaus van bilirubine in de bloedbaan vergelijken met de leeftijd van het individu.

Stap 3: Vul de tabel met bilirubinespiegels in

Gebruik de afdrukbare bilirubinespiegeltabel van Carepatron om een duidelijk beeld te krijgen van hoe het bilirubinegehalte binnen het individu vordert. Herhaal het proces zo vaak als medisch nodig is. De grafiek begint vorm te krijgen en beoefenaars zullen een voortgangslijn kunnen zien terwijl de grafiek verder wordt ingevuld.

Stap 4: Plan voor een passende behandeling

Gebruik de gegevens die zijn verzameld op de bilirubinespiegeltabel om noodzakelijke behandelingsbeslissingen te nemen op basis van de bilirubinespiegels. Voorbeelden van volgende stappen zijn onder meer fototherapie en wisseltransfusie, of het uitvoeren van andere tests om te controleren op eventuele onderliggende aandoeningen die de bilirubinespiegels bij een patiënt beïnvloeden.

Meten van niveaus door middel van een bilirubine-bloedtest

Een bloedtest op bilirubine meet de bilirubinespiegels. De procedure omvat het afnemen van een bloedmonster van de patiënt, dat vervolgens naar een gespecialiseerd laboratorium wordt gestuurd voor uitgebreide analyse. Er zijn twee soorten Bilirubine-bloedtest (Wehbi, 2020):

• Totaal bilirubine (TBiL): Dit meet zowel ongeconjugeerd als geconjugeerd (direct) bilirubine. Normale bilirubinespiegels liggen doorgaans tussen 0,2 en 1,2 mg/dL.
• Directe bilirubine (Dbil): Bij het specifiek meten van geconjugeerd bilirubine liggen de normale waarden gewoonlijk lager dan 0,3 mg/dL.

Deze totale en directe bilirubinespiegels kunnen vervolgens als volgt worden geïnterpreteerd:

• Normale niveaus: Zoals vermeld, vallen ze binnen het bereik van 0,2 tot 1,2 mg/dL voor totaal bilirubine en tot 0,3 mg/dL voor directe bilirubine.
• Hoge bilirubinespiegels: De hoogte kan op verschillende omstandigheden duiden. Een toename van ongeconjugeerd bilirubine kan wijzen op hemolytische anemieën of het Gilbert-syndroom, terwijl een verhoogd geconjugeerd bilirubine kan wijzen op leveraandoeningen zoals hepatitis, cirrose of galwegobstructie.

Hoe worden de bilirubinespiegels gemeten bij pasgeborenen?

Het meten van het totale serumbilirubinegehalte bij pasgeboren baby's is cruciaal voor het identificeren en behandelen van fysiologische geelzucht of geelzucht bij borstvoeding. Deze veel voorkomende aandoening kan mogelijk tot ernstige complicaties leiden als deze niet wordt behandeld. Er worden verschillende methoden gebruikt om de bilirubinespiegels van pasgeborenen te meten, elk met voordelen en beperkingen.

• Transcutane bilirubinometrie (TcB): Deze niet-invasieve methode maakt gebruik van een draagbaar apparaat om het serumbilirubinegehalte te schatten door de gelige verkleuring van de huid en het onderhuidse weefsel van de baby te meten. Het apparaat wordt op het voorhoofd of borstbeen van de pasgeborene geplaatst en zendt lichtgolven uit die door het bilirubine in de huid worden geabsorbeerd. Het apparaat berekent vervolgens het bilirubinegehalte van de baby op basis van lichtabsorptie (Kuzniewicz et al., 2009).
• Bloedonderzoek naar totaal serumbilirubine (TSB): Hiermee wordt rechtstreeks de totale bilirubineconcentratie in het serum of plasma van de pasgeborene gemeten. Het wordt beschouwd als de gouden standaard voor het meten van bilirubine en levert nauwkeurige resultaten op. Het bloedmonster van de baby wordt afgenomen door middel van een hielprik of venapunctie en geanalyseerd in een laboratorium (Bhutani & Wong, 2013). Hoewel het meten van de totale serumbilirubinespiegels de meest nauwkeurige methode is, is het invasief en kan het de pasgeborene ongemak bezorgen.
• Meting van koolmonoxide in het eindgetijde (EtCoC): Deze methode meet indirect de bilirubinespiegels door middel van hemolyse-snelheid, hemolyse (afbraak van rode bloedcellen). Het omvat het meten van de concentratie koolmonoxide in de uitgeademde adem van de pasgeborene, een bijproduct van de afbraak van heem (Christensen et al., 2016).

Bij de interpretatie van de resultaten van een bilirubinetest bij pasgeborenen houden beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg rekening met factoren zoals de zwangerschapsduur en de postnatale afwezigheid van risicofactoren voor hyperbilirubinemie (verhoogde bilirubinespiegels). Een bilirubinekaart voor pasgeborenen kan in dit proces ook een nuttig hulpmiddel zijn. Tijdige identificatie en behandeling van geelzucht bij pasgeborenen zijn cruciaal om mogelijke complicaties te voorkomen, zoals acute bilirubine-encefalopathie (kernicterus) (Bhutani & Wong, 2013).

Waarom is het meten van de bilirubinespiegels noodzakelijk?

Het meten van de bilirubinespiegels is om verschillende redenen essentieel in de gezondheidszorg. Het biedt waardevolle inzichten in verschillende medische aandoeningen en helpt bij de juiste diagnose en behandeling.

Identificatie van hemolytische aandoeningen

Wanneer de bilirubinespiegels gedurende een aanzienlijke periode hoog blijven, kan dit duiden op leveraandoeningen die de galuitscheiding beïnvloeden, zoals hepatitis, cirrose of galwegobstructie. Het kan ook wijzen op aandoeningen die van invloed zijn op het vermogen van de lever om bilirubine te verwerken.

Monitoring van geelzucht bij pasgeborenen

Bij pasgeborenen treedt geelzucht op als er sprake is van een overmatige ophoping van bilirubine in het bloed. Het meten van de bilirubinespiegels is essentieel voor het opsporen en behandelen van geelzucht in de moedermelk, een veelvoorkomende aandoening die wordt veroorzaakt door de afbraak van overtollige rode bloedcellen. Tijdig ingrijpen kan mogelijke complicaties bij het optreden van geelzucht voorkomen, zoals kernicterus (hersenbeschadiging) (Bhutani & Wong, 2013).

De respons op de behandeling volgen

Bilirubinespiegels kunnen worden gebruikt om de effectiviteit van behandelingen voor aandoeningen zoals hemolytische anemie, leveraandoeningen of galwegobstructie te controleren. Een verlaging van de bilirubinespiegels kan wijzen op een positieve respons op de behandeling.

Referenties

Bhutani, V.K., & Wong, R.J. (2013). Bilirubine-neurotoxiciteit bij te vroeg geboren kinderen: risico en preventie. JTijdschrift voor klinische neonatologie, 2 (2), 61-69. https://doi.org/10.4103/2249-4847.116402

Christensen, R.D., Malleske, D.T., Lambert, D.K., Baer, V.L., Prchal, J.T., Denson, L.E., Gerday, E., Weaver, Lewis, K.A., & Shepherd, J.G. (2016). Het meten van eindgetijdenkoolmonoxide bij geelzuchtige pasgeborenen in het geboorteziekenhuis om patiënten met hemolyse te identificeren. Neonatologie 109(1), 1—5. https://doi.org/10.1159/000438482

Kuzniewicz, M.W., Escobar, GJ en Newman, TB (2009). Impact van universele bilirubinescreening op ernstige hyperbilirubinemie en gebruik van fototherapie. Kindergeneeskunde, 124, van 1031 tot 1039. https://doi.org/10.1542/peds.2008-2980

Wehbi, M. (2020, 4 maart). Bilirubine: referentiebereik, interpretatie, verzameling en panels. Medscape. https://emedicine.medscape.com/article/2074068-overview