Aversietherapietechnieken en voorbeelden

Wat zijn technieken voor aversietherapie?

Aversietherapietechnieken zijn strategieën of methoden die worden gebruikt om een negatieve associatie of gevoel te creëren ten opzichte van een specifiek gedrag, gewoonte of stimulus om het optreden ervan te verminderen of te elimineren. Deze technieken zijn bedoeld om ongewenst gedrag te vervangen door gedrag dat de voorkeur verdient, wat mensen kan helpen positieve veranderingen in hun leven aan te brengen.

Deze methoden worden vaak gebruikt in therapie om mensen te helpen omgaan met verslavingen, fobieën, dwanghandelingen en andere problemen. Iemand die probeert te stoppen met roken, kan bijvoorbeeld worden blootgesteld aan de geur van sigarettenrook om een onaangename ervaring te creëren die hem ervan weerhoudt de gewoonte voort te zetten.

In sommige gevallen kunnen deze technieken zelfs worden gecombineerd met andere vormen van therapie, zoals cognitieve gedragstherapie of dialectische gedragstherapie, om hun effectiviteit te vergroten.

Waarom zijn aversietechnieken nuttig?

Aversietherapietechnieken kunnen effectief negatieve associaties leggen met ongewenst gedrag of activiteiten, waardoor het nuttig is voor personen die positieve veranderingen willen aanbrengen of worstelen met verslaving of dwangmatig gedrag. Het is geworteld in klassieke conditioneringsprincipes, waarbij negatieve associaties worden gecreëerd om ongewenst gedrag te ontmoedigen. Aversietherapie heeft tot doel een negatieve emotionele reactie op het doelgedrag te creëren, waardoor het voor het individu minder aantrekkelijk wordt.

Individuen kunnen gemakkelijker gezondere keuzes maken door een negatieve associatie te creëren met ongewenst gedrag. Dit kan ook helpen om de kans op terugval in ongezonde gewoonten te verminderen of te elimineren.

Aversietherapie heeft echter enkele nadelen. Sommige mensen beschouwen aversietherapie bijvoorbeeld als manipulatief of dwingend. Het is van essentieel belang ervoor te zorgen dat alle gebruikte technieken ethisch worden toegepast en dat rekening wordt gehouden met mogelijke bijwerkingen.

Wanneer wordt een techniek voor aversietherapie gebruikt?

Aversietherapietechnieken worden vaak gebruikt in therapieomgevingen, met name bij het aanpakken van verslaving of dwangmatig gedrag. Deze strategieën kunnen nuttig zijn voor:

Minimaliseer of elimineer hunkeren naar verslaving

Aversietherapietechnieken kunnen helpen de hunkering die gepaard gaat met verslaving te elimineren door een negatieve stimulus te introduceren om bepaald gedrag te verminderen. Iemand kan bijvoorbeeld worden gevraagd zich onaangename beelden voor te stellen of naar audio-opnamen te luisteren die gepaard gaan met zijn verslaving om een negatieve reactie te krijgen en verdere hunkering te ontmoedigen.

Vervang ongezonde gewoontes door gezondere

Therapeuten kunnen verschillende methoden gebruiken om hun patiënten te helpen een voorkeur te geven voor gezondere activiteiten of gewoonten door positieve associaties met hen te creëren. Videoclips van mensen die aan lichaamsbeweging doen, kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om een reactie te creëren en de adoptie van deze activiteit aan te moedigen.

Omgaan met fobieën en angsten

Aversietherapietechnieken kunnen mensen ook helpen hun fobieën en angsten te overwinnen door een negatieve reactie te creëren op de stimulus die hen angst of angst bezorgt. Iemand kan bijvoorbeeld worden gevraagd te luisteren naar het geluid van een sissende slang om een onaangename reactie op te roepen, waardoor hij uiteindelijk zijn angst kan overwinnen.

10 technieken en voorbeelden van aversietherapie

Aversietherapie maakt gebruik van verschillende strategieën of methoden om negatieve associaties of gevoelens te genereren met betrekking tot specifiek gedrag, gewoonten of stimuli, met als doel het voorkomen ervan te verminderen of te elimineren. Hieronder staan voorbeelden van aversietherapie:

1. Chemische aversie

Chemische aversie omvat het gebruik van op medicijnen gebaseerde benaderingen om negatieve associaties te creëren met ongewenst gedrag. Bij de behandeling van alcoholgebruiksstoornissen kan bijvoorbeeld disulfiram worden voorgeschreven. Dit medicijn veroorzaakt onaangename lichamelijke reacties in combinatie met alcohol, waardoor de drang om te drinken mogelijk afneemt.

2. Elektrische schok

Hoewel controversieel en tegenwoordig minder gebruikelijk, is elektrische aversietherapie in het verleden gebruikt. Dit voorbeeld van aversietherapie omvat het toedienen van lichte elektrische schokken in combinatie met het beoogde gedrag. Het is bijvoorbeeld toegepast bij pogingen om iemands seksuele geaardheid te wijzigen. Deze praktijk wordt nu echter algemeen beschouwd als onethisch en ineffectief door professionals en organisaties in de geestelijke gezondheidszorg.

3. Smaakaversie en technieken die walging opwekken

Smaakaversietechnieken brengen een negatief verband tussen specifieke voedingsmiddelen, stoffen of dwangmatig gedrag. Het aanbrengen van bitterstoffen op vingernagels kan bijvoorbeeld nagelbijten afschrikken. Op dezelfde manier kunnen vieze geuren of onaangename smaken worden gebruikt om roken of ongezond tussendoortjes te ontmoedigen.

4. Imaginale aversietherapie

Deze techniek maakt gebruik van visualisatie en negatieve beelden om aversieve associaties te creëren. Een professional in de geestelijke gezondheidszorg begeleidt patiënten om zich onaangename gevolgen voor te stellen die verband houden met het ongewenste gedrag. Het visualiseren van grafische afbeeldingen van mondziekten kan bijvoorbeeld worden gebruikt om roken tegen te gaan

5. Sociale gevolgen

Deze techniek maakt gebruik van sociale afkeuring, verlegenheid of negatieve feedback van anderen om aversieve associaties met gedrag of gewoonten te creëren. In een gestructureerde groepstherapiesetting voor verslavingsherstel kunnen deelnemers bijvoorbeeld met wederzijdse instemming overeenkomen om feedback van collega's te geven voor gemiste doelen.

6. Cognitieve herkadering

Cognitieve technieken veranderen de perceptie van gedrag of gewoontes van positief naar negatief. Het associëren van roken met afbeeldingen van longkanker of rottende tanden verandert bijvoorbeeld de waargenomen voordelen van roken en helpt bij het stoppen met roken.

7. Straf

Gedrag of gewoonten kunnen worden ontmoedigd door het opleggen van negatieve gevolgen, zoals verlies van privileges of boetes. Er kunnen bijvoorbeeld geldboetes worden opgelegd als afschrikmiddel voor het overslaan van lichaamsbeweging of het nuttigen van ongezond voedsel.

8. Time-out

Deze techniek maakt gebruik van isolatie of scheiding van een gewenste omgeving of activiteit als gevolg van gedrag of gewoonte. Bijvoorbeeld jezelf in een time-out plaatsen van het gebruik van sociale media als gevolg van uitstelgedrag of overmatige schermtijd.

9. Vieze geuren

Deze aversietechniek maakt gebruik van onaangename of vieze geuren om negatieve associaties te creëren met bepaald gedrag of bepaalde gewoonten. Slecht ruikende sprays kunnen bijvoorbeeld nagelbijten of snacken op ongezond voedsel ontmoedigen door aversieve reacties op te wekken.

10. Misselijkheid-inducerende methoden

Het gebruik van technieken die misselijkheid of ongemak veroorzaken om een aversieve associatie te creëren met een bepaald gedrag of een bepaalde gewoonte. Bijvoorbeeld het gebruik van medicijnen tegen reisziekte of braakmiddelen om eetaanvallen of overmatig alcoholgebruik te ontmoedigen.

Hoewel aversieve therapietechnieken ongewenst gedrag of gewoonten effectief kunnen verminderen of elimineren, is het belangrijk om ze ethisch en voorzichtig te gebruiken. Technieken die ongemak, pijn of onaangename ervaringen veroorzaken, kunnen mogelijke bijwerkingen of onbedoelde gevolgen hebben, zoals angst, trauma of lichamelijk letsel.

Het is ook belangrijk om op te merken dat aversietherapie is niet geschikt voor alle psychische aandoeningen en moet voorzichtig worden gebruikt. Het gebruik ervan bij pogingen om de seksuele geaardheid te veranderen (conversietherapie) wordt bijvoorbeeld als ineffectief en potentieel schadelijk beschouwd door professionals en organisaties zoals de American Psychiatric Association (Council on Minority Mental Health and Health Disparities, 2024).

Overwegingen voor technieken voor aversietherapie

Bij het gebruik van een van de aversietherapieën is het essentieel om ervoor te zorgen dat de strategieën en methoden ethisch en passend zijn. Overwegingen moeten het volgende omvatten:

• Prioriteit geven aan veiligheid en het minimaliseren van mogelijke bijwerkingen of onbedoelde gevolgen bij het selecteren en implementeren van aversietechnieken.
• Ervoor zorgen dat elk ongemak, pijn of onaangename ervaringen die verband houden met aversietechnieken op een mild en aanvaardbaar niveau worden gehouden.
• Het aanpassen van de negatieve associaties die door middel van aversietechnieken zijn gecreëerd om af te stemmen op de specifieke doelen en behoeften van het individu.
• Vermijd aversietechnieken die gebaseerd zijn op angst, vernedering of fysieke straffen en kies voor meer humane en ethische benaderingen.
• Regelmatige monitoring en evaluatie van de effectiviteit van aversietechnieken om de nodige aanpassingen en verbeteringen aan te brengen.

Bij verantwoord en ethisch gebruik kunnen aversietherapietechnieken effectief zijn om individuen te helpen ongewenst gedrag en gewoonten te verminderen of te elimineren. Met hun hulp kunnen individuen hun gedrag onder controle krijgen en een gezondere levensstijl leiden.

Referentie

Raad voor geestelijke gezondheid en gezondheidsverschillen bij minderheden. (2024). Standpuntverklaring over conversietherapie en LGBTQ+-patiënten. https://www.psychiatry.org/getattachment/3d23f2f4-1497-4537-b4de-fe32fe8761bf/Position-Conversion-Therapy.pdf