Stymulacja transmagnetyczna: zastosowania, korzyści i ryzyko

Co to jest stymulacja transmagnetyczna?

Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (TMS) to nieinwazyjna technika stymulacji mózgu, która wykorzystuje cewkę magnetyczną do generowania pól elektromagnetycznych, stymulując komórki nerwowe w mózgu. Jest stosowany głównie jako terapia stymulacji mózgu w leczeniu zaburzeń zdrowia psychicznego i schorzeń neurologicznych poprzez dostarczanie impulsów do docelowych obszarów mózgu. Impulsy te modulują aktywność neuronową, wzmacniając lub hamując komunikację między neuronami, w zależności od częstotliwości i intensywności stymulacji.

W przeciwieństwie do stymulacji nerwu błędnego (VNS) lub terapii elektrowstrząsowej (ECT), TMS nie wymaga operacji, znieczulenia ani indukcji napadów, co czyni go bezpieczniejszą i bardziej tolerowaną opcją dla wielu pacjentów. Terapia TMS jest zwykle prowadzona w warunkach ambulatoryjnych, z sesjami trwającymi od 30 do 60 minut.

TMS generuje pole magnetyczne, które indukuje prąd elektryczny w określonych obszarach mózgu, zmieniając aktywność neuronów. Stymulacja o wysokiej częstotliwości zwiększa pobudliwość neuronalną, podczas gdy stymulacja o niskiej częstotliwości może tłumić nadaktywne obwody. Cewka lecznicza jest często umieszczana na skórze głowy nad grzbietowo-boczną korą przedczołową (DLPFC) w celu leczenia poważnych zaburzeń depresyjnych (MDD) i choroby afektywnej dwubiegunowej. Jednak inne regiony mózgu mogą być ukierunkowane na stany, takie jak lęk, przewlekły ból i zaburzenia ruchowe.

Rodzaje stymulacji transmagnetycznej

Istnieje kilka rodzajów TMS, z których każdy różni się częstotliwością stymulacji, intensywnością i docelowymi regionami mózgu. Podstawowe typy obejmują:

Powtarzalna przezczaszkowa stymulacja magnetyczna

Powtarzalny TMS (rTMS) jest najczęściej stosowaną formą TMS, dostarczającą powtarzające się impulsy magnetyczne w celu stymulowania lub tłumienia aktywności nerwowej w określonych obszarach mózgu. Częstotliwość stymulacji określa efekt: rTMS o wyższej częstotliwości (≥5 Hz) zwiększa pobudliwość neuronów, podczas gdy rTMS o niższej częstotliwości (≤1 Hz) tłumi nadaktywne obwody neuronowe (Oroz i in., 2021).

Ta forma TMS jest powszechnie stosowana w przypadku poważnych zaburzeń depresyjnych poprzez ukierunkowanie na lewą grzbietowo-boczną korę przedczołową (DLPFC) w celu zwiększenia aktywności w nieaktywnych obszarach mózgu związanych z regulacją nastroju. Jest również stosowany w zespole stresu pourazowego (PTSD), ponieważ pomaga modulować nadpobudliwe obwody nerwowe w korze przedczołowej oraz w zaburzeniach lękowych.

Głęboka przezczaszkowa stymulacja magnetyczna

Deep TMS (dTMS) wykorzystuje wyspecjalizowane cewki H, które penetrują głębsze struktury mózgu niż konwencjonalne rTM, umożliwiając szerszą stymulację sieci neuronowych. Jest szczególnie skuteczny w przypadku zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych (OCD) poprzez ukierunkowanie na przyśrodkową korę przedczołową i przednią korę obręczy, które biorą udział w kompulsywnej regulacji zachowania. Carmi i in. (2019) stwierdzili, że około 45% pacjentów ma zmniejszone objawy OCD w ciągu miesiąca po leczeniu. DTMS jest również stosowany w depresji opornej na leczenie i okazał się obiecujący w leczeniu zaburzeń uzależnień, takich jak uzależnienie od nikotyny i alkoholu, poprzez modulowanie szlaków systemu nagrody.

Jednoimpulsowa przezczaszkowa stymulacja magnetyczna

Jednoimpulsowy TMS (STMS) dostarcza izolowane impulsy magnetyczne, a nie powtarzalne rozbłyski i jest stosowany głównie w badaniach i diagnostyce. Pomaga ocenić pobudliwość kory u pacjentów z chorobami neurologicznymi, takimi jak udar, padaczka i stwardnienie rozsiane (SM). STMS jest również zatwierdzony przez FDA do leczenia migreny (Tepper, n.d.), gdzie zakłóca nieprawidłową aktywność korową związaną z wystąpieniem migreny.

Stymulacja rozbłysku Theta

Stymulacja rozbłyskowa theta (TBS) jest bardziej zaawansowaną formą TMS, która zapewnia szybkie wybuchy stymulacji, naśladując naturalne rytmy theta mózgu (Cheng i in., 2022). Pozwala to na krótsze sesje leczenia przy zachowaniu skuteczności. Przerywany TBS (ITBs) zwiększa aktywność neuronów i jest stosowany głównie w depresji opornej na leczenie, oferując podobne korzyści do tradycyjnych rTMS, ale w znacznie krótszym czasie sesji. Z drugiej strony ciągły TBS (CTB) hamuje pobudliwość neuronów i jest badany pod kątem szumów usznych i zaburzeń ruchowych, w tym choroby Parkinsona, gdzie pomaga regulować nieprawidłową aktywność ruchową.

Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna z parowanym impulsem

TMS z sparowanym impulsem (PPTMS) obejmuje dostarczanie dwóch impulsów magnetycznych w szybkiej kolejności w celu zbadania pobudliwości korowej i przetwarzania wewnątrzkorowego (Sun i in., 2023). Jest używany głównie w badaniach do badania łączności korowej i plastyczności, co jest cenne dla zrozumienia schizofrenii, zaburzeń ze spektrum autyzmu i choroby Alzheimera. Ten typ TMS nie jest powszechnie stosowany w leczeniu, ale ma kluczowe znaczenie w badaniu funkcji mózgu i progresji choroby.

Korzyści z TMS

TMS zapewnia kilka zalet, co czyni go cenną opcją dla osób zmagających się ze zdrowiem psychicznym lub chorobami neurologicznymi, które nie zareagowały na tradycyjne metody leczenia.

• Nieinwazyjne i dobrze tolerowane: W przeciwieństwie do głębokiej stymulacji mózgu lub terapii elektrowstrząsowej, TMS nie wymaga operacji, znieczulenia ani sedacji. Zabieg wykonywany jest w warunkach ambulatoryjnych, umożliwiając osobom wznowienie codziennych czynności natychmiast po każdej sesji.
• Ukierunkowane leczenie przy minimalnych ogólnoustrojowych skutkach ubocznych: W przeciwieństwie do leków, które wpływają na całe ciało i mogą powodować niepożądane skutki uboczne, takie jak przyrost masy ciała, senność lub problemy trawienne, TMS koncentruje się na stymulowaniu określonych obszarów mózgu zaangażowanych w regulację nastroju, funkcje poznawcze i kontrolę motoryczną.
• Krótkie sesje zabiegowe o trwałych efektach: Tradycyjne sesje TMS zwykle trwają od 30 do 60 minut, podczas gdy nowsze techniki, takie jak stymulacja rozbłyskiem theta (TBS), mogą znacznie skrócić czas leczenia przy jednoczesnym zachowaniu skuteczności. Wiele osób zgłasza ciągłe łagodzenie objawów nawet po ukończeniu kursu leczenia.

Ryzyko i skutki uboczne TMS

Chociaż TMS jest uważany za bezpieczny i dobrze tolerowany, nie jest całkowicie wolny od skutków ubocznych. Niektóre osoby mogą odczuwać łagodny do umiarkowanego dyskomfortu podczas lub po leczeniu, chociaż efekty te są zwykle przejściowe i możliwe do opanowania.

• Ból głowy lub dyskomfort skóry głowy: Niektóre osoby odczuwają łagodne bóle głowy lub uczucie mrowienia w miejscu leczenia, szczególnie podczas pierwszych kilku sesji. Objawy te zwykle zmniejszają się, gdy organizm dostosowuje się do terapii.
• Drganie mięśni lub mrowienie twarzyImpulsy magnetyczne stosowane w TMS mogą powodować krótkie, mimowolne skurcze mięśni skóry głowy lub twarzy, które mogą wydawać się niezwykłe, ale nie są szkodliwe.
• Zawroty głowy: Po sesji może wystąpić przejściowe uczucie zawrotów głowy lub zawrotu głowy, ale zwykle ustępuje w ciągu kilku minut.
• Wrażliwość słuchu: Dźwięk klikania generowany przez urządzenie TMS może być głośny, dlatego podczas leczenia zwykle dostarczane są zatyczki do uszu lub słuchawki redukujące hałas, aby zapobiec dyskomfortowi.
• Ryzyko napadów: Chociaż niezwykle rzadko, istnieje niewielkie ryzyko wywołania napadu TMS (Stultz i in., 2020), szczególnie u osób z epilepsją lub innymi zaburzeniami neurologicznymi w wywiadzie. Aby zminimalizować to ryzyko, pracownicy służby zdrowia przeprowadzają dokładną ocenę przed rozpoczęciem leczenia.
• Nie nadaje się dla osób z implantami metalowymi: Ze względu na silne pola magnetyczne osoby z metalowymi implantami w głowie lub w jej pobliżu, takie jak klipsy tętniaka, implanty ślimakowe lub rozruszniki serca, mogą nie kwalifikować się do TMS.

Wniosek

TMS to obiecujące nieinwazyjne leczenie, które skutecznie moduluje aktywność mózgu, aby pomóc w zarządzaniu zdrowiem psychicznym i stanami neurologicznymi. Zyskał szerokie zastosowanie u osób z depresją oporną na leczenie i jest coraz częściej badany pod kątem lęku, OCD, PTSD i przewlekłego bólu. Przy minimalnych skutkach ubocznych i braku konieczności przyjmowania leków, TMS stanowi dobrze tolerowaną alternatywę dla osób poszukujących ulgi w objawach, które nie uległy poprawie w przypadku konwencjonalnych terapii.

Chociaż TMS jest ogólnie bezpieczny, może nie być odpowiedni dla wszystkich, szczególnie osób z historią napadów padaczkowych lub wszczepionych wyrobów medycznych. Konsultacja z wykwalifikowanym lekarzem jest niezbędna, aby ustalić, czy TMS jest odpowiednią opcją leczenia w oparciu o historię medyczną danej osoby i konkretny stan.

Referencje

Carmi, L., Tendler, A., Bystritsky, A., Hollander, E., Blumberger, DM, Daskalakis, J., Ward, H., Lapidus, K., Goodman, W., Casuto, L., Feifel, D., Barnea-Ygael, N., Roth, Y., Zangen, A. i Zohar, J. (2019). Skuteczność i bezpieczeństwo głębokiej przezczaszkowej stymulacji magnetycznej w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych: prospektywne, wieloośrodkowe randomizowane, podwójnie ślepe badanie kontrolowane placebo. Amerykański Dziennik Psychiatrii, 176(11), appi.ajp.2019.1. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2019.18101180

Cheng, B., Zhu, T., Zhao, W., Sun, L., Shen, Y., Xiao, W. i Zhang, S. (2022). Wpływ rTMS opartego na stymulacji rozbłysku theta na dysfunkcję motoryczną i niemotoryczną choroby Parkinsona: przegląd systematyczny i metaanaliza. Granice w neurologii, 12. https://doi.org/10.3389/fneur.2021.762100

Oroz, R., Kung, S., Croarkin, PE i Cheung, J. (2021). Zastosowania terapeutyczne przezczaszkowej stymulacji magnetycznej na sen i bezsenność: przegląd. Nauka i praktyka snu, 5(1). https://doi.org/10.1186/s41606-020-00057-9

Stultz, DJ, Osburn, S., Burns, T., Pawłowska-Wajswol, S. i Walton, R. (2020). Bezpieczeństwo przezczaszkowej stymulacji magnetycznej (TMS) w odniesieniu do napadów padaczkowych: przegląd literatury. Choroby neuropsychiatryczne i leczenie, Tom 16, 2989—3000. https://doi.org/10.2147/ndt.s276635

Sun, W., Qiao, W., Gao, L., Zheng, Z., Xiang, H., Yang, K., Bai, Y. i Yao, J. (2023). Postępy w badaniach przezczaszkowej stymulacji magnetycznej i droga do precyzji. Choroby neuropsychiatryczne i leczenie, Tom 19, 1841—1851. https://doi.org/10.2147/ndt.s414782

Tepper, S. (n.d.). Neuromodulacja w leczeniu migreny | AMF. Amerykańska Fundacja Migreny. https://americanmigrainefoundation.org/resource-library/spotlight-neuromodulation-devices-headache/