Psychedelische therapie: soorten, voordelen en potentiële risico's
Ontdek de soorten, voordelen en risico's van psychedelische therapie bij de behandeling van geestelijke gezondheidszorg - een professionele gids voor wetenschappelijk onderbouwde therapeutische toepassingen.

Wat is psychedelische therapie?
Psychedelische therapie, of psychedelische therapie, is een psychiatrische benadering die psychedelische drugs integreert met psychotherapie om psychische stoornissen aan te pakken. Deze methode wint aandacht in psychedelisch onderzoek, met name voor de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS) (Morland &. Woolley, 2024), depressie en angst. In tegenstelling tot traditionele behandelingen zoals selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's), maakt psychedelische therapie gebruik van stoffen zoals psilocybine en lyserginezuurdiethylamide (LSD) onder medisch toezicht (Raj et al., 2023) om veranderde bewustzijnstoestanden te induceren die de therapeutische resultaten kunnen verbeteren.
Een van de meest bestudeerde vormen is MDMA-ondersteunde therapie, voornamelijk gebruikt voor PTSS-symptomen (Riaz et al., 2023). In gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken heeft MDMA-ondersteunde psychotherapie veelbelovende resultaten opgeleverd bij het verminderen van traumagerelateerd leed. Het therapeutisch potentieel van psychedelische geneeskunde wordt ondersteund door onderzoek naar hallucinogenen bij mensen, wat wijst op voordelen op lange termijn voor emotionele verwerking en cognitieve flexibiliteit.
Klinische onderzoeken blijven echter essentieel om de werkzaamheid en veiligheid vast te stellen, aangezien deze stoffen nog niet algemeen zijn goedgekeurd voor klinisch gebruik (Maia et al., 2024). Vergeleken met conventionele methoden vereist therapie met psychedelica zorgvuldige toediening binnen gestructureerde therapeutische omgevingen om risico's te minimaliseren.
De Multidisciplinary Association for Psychedelic Studies (MAPS) heeft onderzoek geleid naar het gebruik ervan bij de behandeling van drugsmisbruik (Emerson et al., 2014). Hoewel de eerste bevindingen positief zijn, zijn verdere onderzoeken nodig om de veiligheid en effectiviteit vast te stellen. Geassisteerde therapie met psychedelica blijft een evoluerend veld dat een rigoureuze klinische validatie vereist.
Hoewel het onderzoek blijft verbeteren, is psychedelische therapie in opkomst als een mogelijk alternatief voor personen met psychische aandoeningen die niet hebben gereageerd op standaardbehandelingen.
Doel van psychedelische therapie
Psychedelische therapie wint aan erkenning vanwege haar therapeutische werkzaamheid bij de behandeling van verschillende psychische aandoeningen en emotionele stress. Volgens Yao et. al. (2024) suggereren ze dat het mogelijk is voor de behandeling van therapieresistente depressie, ernstige depressieve stoornis en alcoholgebruiksstoornis binnen een gecontroleerde klinische setting.
Vermindering van de angst
Studies over psychotherapie met psilocybine laten veelbelovende resultaten zien bij het verminderen van angst, vooral bij personen met levensbedreigende ziekten. In tegenstelling tot conventionele medicijnen kunnen psychedelische stoffen na een enkele sessie langdurige verlichting bieden. Voorlopige bevindingen suggereren dat psychedelica de emotionele flexibiliteit bevorderen, waardoor patiënten effectiever met stress kunnen omgaan.
Emotionele verwerking
Psychedelica zoals lyserginezuurdiethylamide (LSD) en psilocybine versterken de emotionele openheid, waardoor psychotherapie met psychedelica gunstig is voor traumaherstel. Deze therapie kan patiënten helpen om onderdrukte emoties te verwerken, waardoor diepere introspectie mogelijk wordt.
Neuroplasticiteit
Psychedelica beïnvloeden de neuroplasticiteit en bevorderen nieuwe neurale verbindingen die de mentale veerkracht kunnen ondersteunen. Volgens Grieco et al. (2022) stimuleren stoffen zoals LSD en psilocybine de synaptische groei, wat mogelijk helpt bij de behandeling van depressie en therapieresistente depressie.
Spirituele verkenning
Sommige personen die psychotherapie met psychedelische ondersteuning ondergaan, melden diepgaande ervaringen van onderlinge verbondenheid en zingeving, die bijdragen aan het algemene welzijn. Deze effecten kunnen met name gunstig zijn voor mensen die worstelen met existentiële nood.
Behandeling van psychische aandoeningen
Psychedelische therapie wordt onderzocht op de effectiviteit ervan bij de behandeling van depressie, ernstige depressieve stoornissen, drugsmisbruik en alcoholgebruiksstoornissen. Bovendien is gecontroleerde toediening onder zorgverleners cruciaal voor het monitoren van fysiologische reacties, zoals bloeddrukregulatie, en voor het waarborgen van de veiligheid en werkzaamheid bij therapeutische toepassingen.
Soorten psychedelische therapiebehandelingen
Psychedelische therapie omvat verschillende gereguleerde stoffen die in klinische omgevingen worden gebruikt voor de behandeling van stoornissen in het gebruik van middelen, chronische stress, psychotische stoornissen en eetstoornissen. Elke behandeling levert unieke psychedelische ervaringen op die van invloed zijn op cognitie, emoties en neuroplasticiteit.
Behandeling met psilocybine
De behandeling met psilocybine, afgeleid van „magische paddenstoelen”, is onderzocht op zijn potentieel voor de behandeling van depressie en stoornissen in het gebruik van middelen (Ziff et al., 2022). Klinische onderzoeken waarin psilocybine werd vergeleken met een placebogroep hebben een significante vermindering van de symptomen aangetoond bij een depressieve stoornis.
Ayahuasca
Ayahuasca, een plantaardig psychedelisch brouwsel uit de Amazone, bevat DMT, dat intense psychedelische ervaringen opwekt (Ruffell et al., 2023). Studies suggereren dat Ayahuasca kan helpen bij de behandeling van drugsmisbruik, het bevorderen van emotionele verwerking en zelfreflectie. Vroege bevindingen wijzen op mogelijke voordelen bij het herstel van drugsmisbruik, met name bij het verminderen van hunkeren en het verbeteren van psychologisch inzicht bij toediening onder medisch toezicht.
Lyserginezuurdiethylamide (LSD)
Lyserginezuurdiethylamide (LSD) is een krachtig psychedelisch middel waarvan bekend is dat het de perceptie en cognitie verandert (Stork & Henriksen, 2014). Onderzoek in de menselijke psychofarmacologie suggereert dat LSD de emotionele veerkracht en introspectie verhoogt, wat nuttig kan zijn bij het beheersen van chronische stress en psychotische stoornissen (Liechti, 2017). De therapeutische waarde ervan wordt onderzocht voor therapieresistente depressie, en sommige onderzoeken hebben aangetoond dat de symptomen op lange termijn kunnen worden verlicht.
Psilocine
Psilocine, de actieve metaboliet van psilocybine, interageert rechtstreeks met serotoninereceptoren en veroorzaakt snelle therapeutische effecten (Wulff et al., 2023). Het is onderzocht in onderzoeken naar de behandeling van psilocybine voor depressie en angst. In tegenstelling tot psilocybine, waarvoor metabolische conversie vereist is, werkt psilocine onmiddellijk, wat mogelijk een sneller begin van de voordelen biedt voor personen met ernstige PTSS en geestesziekten.
Mescaline (peyote)
Mescaline, gevonden in peyote- en San Pedro-cactussen, wordt van oudsher gebruikt voor spirituele en genezende doeleinden. In moderne klinische omgevingen wordt mescaline onderzocht op zijn rol bij de behandeling van stoornissen in het gebruik van middelen en depressie. Vroege studies suggereren dat het kan bijdragen aan een verhoogd emotioneel bewustzijn en cognitieve flexibiliteit, waardoor het een kandidaat is voor psychotherapie met psychedelica.
DMT
DMT (N, N-dimethyltryptamine) is een kortwerkend psychedelisch middel dat bekend staat om zijn intense psychedelische ervaringen (Alcohol and Drug Foundation, 2023). Sommige onderzoeken onderzoeken de mogelijke rol ervan bij de aanpak van drugsmisbruik en -verslaving bij gebruik in een gecontroleerde klinische setting met psychologische ondersteuning.
5-MeO-DMT
5-MeO-DMT, dat voorkomt in bepaalde paddenafscheidingen en synthetische formuleringen, is een krachtig psychedelisch middel met snelle en diepgaande effecten (Calina et al., 2021). Vergelijkingen van placebogroepen in vroege onderzoeken laten veelbelovende resultaten zien, hoewel er meer onderzoeken nodig zijn om de veiligheid en klinische resultaten te bevestigen.
Ibogaïne
Ibogaïne, afgeleid van de Afrikaanse iboga-plant, wordt onderzocht vanwege zijn rol bij de behandeling van drugsmisbruik en alcoholgebruiksstoornissen (Brown, 2013). Studies suggereren dat ibogaïne verslavende patronen kan onderbreken door de neurale paden die verband houden met drugsmisbruik opnieuw in te stellen.
MDMA
MDMA, algemeen bekend als ecstasy, wordt voornamelijk onderzocht voor MDMA-ondersteunde psychotherapie bij ernstige gevallen van PTSS (Riaz et al., 2023). In tegenstelling tot klassieke psychedelica verbetert MDMA de emotionele connectiviteit en vermindert het angstreacties, waardoor de effectiviteit van psychotherapie met psychedelica wordt verbeterd.
Potentiële voordelen van psychedelische therapie
Psychedelische therapie wordt bestudeerd voor therapeutische doeleinden, met name bij de behandeling van PTSS-diagnose, obsessief-compulsieve stoornis en depressie.
In tegenstelling tot traditionele behandelingen levert het vaak snelle en langdurige resultaten op, waarbij onderzoek aanhoudende psychologische effecten aantoont, zelfs na een enkele sessie. Dit is vooral gunstig voor mensen met kanker in een vergevorderd stadium, omdat het helpt om existentieel leed te verminderen en de emotionele veerkracht te verbeteren. Bovendien vergemakkelijken klassieke hallucinogenen een diepgaand emotioneel onderzoek door het standaardmodusnetwerk van de hersenen te onderdrukken, waardoor patiënten trauma en angst in een gecontroleerde omgeving kunnen verwerken.
Voor mensen met de diagnose PTSS helpt deze aanpak om verontrustende herinneringen op een gestructureerde manier te confronteren. Psychedelica versterken ook de neuroplasticiteit en bevorderen nieuwe neurale verbindingen die bijdragen aan verbeteringen van de geestelijke gezondheid op lange termijn. Dit effect is met name relevant voor personen met een obsessief-compulsieve stoornis en traumagerelateerde aandoeningen, waarbij starre denkpatronen kunnen worden verstoord.
Belangrijkste afhaalrestaurants
Psychedelische therapie is in opkomst als een veelbelovende benadering voor therapeutische doeleinden, die potentiële voordelen biedt voor personen met een PTSS-diagnose, een obsessief-compulsieve stoornis, stoornissen in het gebruik van middelen en kanker in een vergevorderd stadium.
Hoewel klassieke hallucinogenen potentieel hebben om nieuwe neurale verbindingen te creëren en neuroplasticiteit te bevorderen, vereist het gebruik ervan zorgvuldig toezicht in klinische omgevingen. Lopend onderzoek en humane psychofarmacologische studies blijven de risico's en therapeutische waarde van deze behandelingen beoordelen. Naarmate het wetenschappelijk inzicht evolueert, kan psychedelische therapie een transformerend hulpmiddel worden in de moderne geestelijke gezondheidszorg onder passend medisch toezicht.
Referenties
Stichting voor alcohol en drugs. (2023, 24 augustus). DMT - Stichting voor Alcohol en Drug. https://adf.org.au/drug-facts/dmt/
Ayyub, J., Nandennagari, S., Edelbaum, D., Agbo, J., Nagendran, D., & Tamayo, L. (2023). Door hallucinogenen geïnduceerde persisterende waarnemingsstoornis: een casusrapport. Cureus, 15 jaar(10), artikel e46262. https://doi.org/10.7759/cureus.46262
Bruin, T. (2013). Ibogaïne bij de behandeling van drugsverslaving. Huidige beoordelingen van drugsmisbruik, 6(1), 3—16. https://doi.org/10.2174/15672050113109990001
Calina, D., Carvalho, F., & Docea, A.O. (2021). Toxiciteit van psychedelische drugs. In Elsevier e-boeken (blz. 545 — 556). https://doi.org/10.1016/b978-0-323-85215-9.00022-2
Emerson, A., Ponté, L., Jerome, L., & Doblin, R. (2014). Geschiedenis en toekomst van de Multidisciplinaire Vereniging voor Psychedelische Studies (MAPS). Tijdschrift voor psychoactieve drugs, 46 (1), 27—36. https://doi.org/10.1080/02791072.2014.877321
Grieco, S.F., Castrén, E., Knudsen, G.M., Kwan, A.C., Olson, D.E., Zuo, Y., Holmes, T.C., & Xu, X. (2022). Psychedelica en neurale plasticiteit: therapeutische implicaties. Het tijdschrift voor neurowetenschappen, 42(45), 8439—8449. https://doi.org/10.1523/jneurosci.1121-22.2022
Liechti, M.E. (2017). Modern klinisch onderzoek naar LSD. Neuropsychofarmacologie, 42(11), 2114—2127. https://doi.org/10.1038/npp.2017.86
Maia, J.M., de Oliveira, B.S.A., Branco, L.G.S., & Soriano, R.N. (2024). Therapeutisch potentieel van psychedelica: geschiedenis, vooruitgang en onontgonnen grenzen. Vooruitgang in neuropsychofarmacologie en biologische psychiatrie, 131, artikel 110951. https://doi.org/10.1016/j.pnpbp.2024.110951
Morland, L., & Woolley, J. (2024, 27 augustus). Psychedische therapie voor PTSS. Amerikaanse ministerie van Veteranenzaken. https://www.ptsd.va.gov/professional/treat/txessentials/psychedelics_assisted_therapy.asp
Raj, P., Rauniyar, S., & Sapkale, B. (2023). Psychedelische drugs of hallucinogenen: onderzoek naar hun medicinale potentieel. Cureus, 15 jaar(11), artikel e48719. https://doi.org/10.7759/cureus.48719
Riaz, K., Suneel, S., Hamza Bin Abdul Malik, M., Kashif, T., Ullah, I., Waris, A., Di Nicola, M., Mazza, M., Sani, G., Martinotti, G., & De Berardis, D. (2023). Op MDMA gebaseerde psychotherapie bij therapieresistente posttraumatische stressstoornis (PTSS): een kort verhalend overzicht van het huidige bewijs. Ziekten, 11(4), artikel 159. https://doi.org/10.3390/diseases11040159
Ruffell, S., Crosland‐Wood, M., Palmer, R., Netzband, N., Tsang, W., Weiss, B., Gandy, S., Cowley‐Court, T., Halman, A., McHerron, D., Jong, A., Kennedy, T., White, E., Perkins, D., Terhune, D.B., & Sarris, J. (2023). Ayahuasca: een overzicht van historische, farmacologische en therapeutische aspecten. Rapporten over psychiatrie en klinische neurowetenschappen, 2(4). https://doi.org/10.1002/pcn5.146
Stork, C.M., & Henriksen, B. (2014). Lyserginezuurdiethylamide. In P. Wexler (red. ), Encyclopedie van de toxicologie (3e ed.). Academische pers. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B9780123864543007442
Wulff, A.B., Nichols, C.D., & Thompson, S.M. (2023). Preklinische perspectieven op de mechanismen die ten grondslag liggen aan de therapeutische werking van psilocybine bij psychiatrische stoornissen. Neurofarmacologie, 231, artikel 109504. https://doi.org/10.1016/j.neuropharm.2023.109504
Yao, Y., Guo, D., Lu, T.-S., Liu, F.-L., Huang, S.-H., Diao, M.-Q., Li, S.-X., Zhang, X.-J., Kosten, T.R., Shi, J., Bao, Y., Lu, L., & Han, Y. (2024). Werkzaamheid en veiligheid van psychedelica voor de behandeling van psychische stoornissen: een systematische review en meta-analyse. Psychiatrisch onderzoek, 335, artikel 115886. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2024.115886
Ziff, S., Stern, B., Lewis, G., Majeed, M., & Gorantla, V.R. (2022). Analyse van psilocybine-ondersteunde therapie in de geneeskunde: een verhalend overzicht. Cureus, 14 jaar(2), artikel e21944. https://doi.org/10.7759/cureus.21944