Medische menopauze: oorzaken, symptomen en behandeling

Wat is de menopauze (medisch)?

De menopauze is een natuurlijk biologisch proces dat het einde markeert van de reproductieve jaren van een vrouw, gediagnosticeerd na 12 opeenvolgende maanden zonder menstruatie. In sommige gevallen treedt de menopauze echter op als gevolg van medische ingrepen zoals chirurgie, chemotherapie of bestraling. Dit staat bekend als medische menopauze, die verschilt van de natuurlijke menopauze omdat deze abrupt verloopt in plaats van geleidelijk.

Tijdens de overgang van de menopauze kan een vrouw onregelmatige menstruaties, opvliegers, nachtelijk zweten en vaginale droogheid ervaren als gevolg van fluctuerende hormoonspiegels. Deze symptomen van de menopauze kunnen intenser zijn tijdens de medische menopauze, omdat het lichaam geen tijd heeft om zich aan te passen. Bovendien kunnen vaginale bloedingen onverwacht optreden.

Behandelingsopties omvatten hormoontherapie of hormoonvervangingstherapie om de symptomen van de menopauze te verlichten. Deze therapieën worden echter niet altijd aanbevolen, vooral niet voor mensen met een risico op borstkanker. Niet-hormonale medische behandelingen, waaronder veranderingen in levensstijl en complementaire en integratieve gezondheidsbenaderingen, kunnen ook helpen om ongemak onder controle te houden.

Hoe wordt de medische menopauze gediagnosticeerd?

De medische menopauze wordt gediagnosticeerd op basis van de menstruele cyclusgeschiedenis van een vrouw en klinische symptomen. Omdat het het gevolg is van medische ingrepen in plaats van natuurlijke veroudering, beoordelen artsen of de afwezigheid van menstruatie verband houdt met chirurgie, chemotherapie of bestraling.

Zorgverleners kunnen bloedonderzoeken uitvoeren om de hormoonspiegels te meten, met name oestrogeen en follikelstimulerend hormoon (FSH). Een aanzienlijke daling van deze niveaus bevestigt de menopauze. Vrouwen die vóór de leeftijd van 40 jaar een voortijdige menopauze ervaren, moeten mogelijk aanvullend worden getest om onderliggende aandoeningen uit te sluiten.

Het plotselinge verlies van oestrogeen kan de symptomen van de menopauze verergeren, wat leidt tot ernstigere opvliegers, nachtelijk zweten en vaginale veranderingen die de geslachtsgemeenschap kunnen beïnvloeden. In sommige gevallen wordt oestrogeentherapie voorgeschreven om de symptomen te verlichten, maar het gebruik ervan is afhankelijk van individuele risicofactoren. Het raadplegen van een zorgverlener zorgt voor een persoonlijke aanpak om de medische menopauze effectief te behandelen.

Oorzaken van medische menopauze

Medische menopauze treedt op wanneer een vrouw de menopauze ervaart als gevolg van medische ingrepen in plaats van door het natuurlijke verouderingsproces. Deze plotselinge overgang kan leiden tot veel voorkomende symptomen zoals stemmingswisselingen, gewichtstoename en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Hieronder staan vijf belangrijke oorzaken van medische menopauze:

Chirurgische menopauze

Chirurgische menopauze treedt op wanneer beide eierstokken worden verwijderd tijdens een hysterectomie of andere bekkenoperaties. Omdat de eierstokken stoppen met het vrijgeven van eieren, dalen de oestrogeen- en progesteronspiegels plotseling, wat leidt tot ernstige emotionele symptomen en lichamelijk ongemak. Deze abrupte verandering kan het risico op bloedstolsels en hartaandoeningen verhogen.

Door chemotherapie geïnduceerde menopauze

Bepaalde geneesmiddelen voor chemotherapie beschadigen de eierstokken, wat leidt tot een tijdelijke of permanente menopauze. De ernst van de menopauze hangt af van factoren zoals de dosering en de medische geschiedenis van een vrouw. Jongere vrouwen kunnen na behandeling de ovariële functie terugkrijgen, terwijl oudere vrouwen meer kans hebben op een vroege menopauze.

Radiotherapie

Radiotherapie gericht op het bekkengebied kan de ovariële functie vernietigen, waardoor de menopauze ontstaat. In tegenstelling tot de chirurgische menopauze, die onmiddellijk plaatsvindt, kan de menopauze door bestraling zich gedurende weken of maanden ontwikkelen. Het verhoogt ook het risico op hart- en vaatziekten en andere gezondheidsproblemen op de lange termijn.

Bepaalde medicijnen

Geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van endometriose, vleesbomen of hormoongevoelige kankers kunnen de oestrogeenproductie onderdrukken, waardoor een tijdelijke menopauze ontstaat. Vrouwen die deze medicijnen gebruiken, kunnen last krijgen van stemmingswisselingen en gevoeligheid voor triggers zoals gekruid voedsel die de symptomen verergeren.

Auto-immuunziekten en genetische aandoeningen

Bepaalde auto-immuunziekten en genetische aandoeningen kunnen vroeg ovarieel falen veroorzaken, wat kan leiden tot medische menopauze. Andere risicofactoren, zoals familiegeschiedenis of immuunstoornissen, kunnen verder bijdragen aan een vroege afname van de eierstokken.

Medische symptomen van de menopauze, risicofactoren en complicaties

De medische menopauze kan verschillende symptomen veroorzaken als gevolg van de abrupte daling van de oestrogeenspiegels, waardoor de overgang vaak moeilijker wordt dan de natuurlijke menopauze. Omdat veel vrouwen geleidelijk de menopauze ervaren, kan het plotselinge begin tot intensere effecten leiden.

Symptomen van medische menopauze

Wanneer de menstruatie onverwachts stopt als gevolg van medisch ingrijpen, kunnen de symptomen ernstig zijn. De meeste vrouwen melden opvliegers, stemmingswisselingen, hersenmist en nachtelijk zweten. Een plotseling gevoel van hitte, zweten en hartkloppingen kunnen vaak voorkomen. Daarnaast komen andere symptomen vaak voor, zoals urine-incontinentie, vaginale droogheid en verminderde controle over de blaas.

Risicofactoren en gezondheidscomplicaties

Vrouwen die op jongere leeftijd een medische menopauze ondergaan, lopen een hoger risico op gezondheidscomplicaties op de lange termijn. De gemiddelde leeftijd van de menopauze is ongeveer 51 jaar, maar degenen die het eerder ervaren, hebben mogelijk een verhoogde kans op osteoporose, een onbalans in het cholesterolgehalte en cardiovasculaire problemen. Het verlies van oestrogeen heeft ook invloed op het baarmoederslijmvlies, waardoor het risico op bepaalde aandoeningen mogelijk toeneemt.

Omgaan met symptomen met integratieve gezondheid

Integratieve gezondheidsbenaderingen, waaronder hormoontherapie, veranderingen in levensstijl en dieetaanpassingen, kunnen helpen de symptomen aan te pakken. Het handhaven van de botdichtheid door de inname van calcium en vitamine D kan ook helpen osteoporose te voorkomen en de algehele gezondheid van vrouwen te ondersteunen.

Behandeling van medische menopauze

Het behandelen van de medische menopauze is gericht op het verlichten van symptomen en het verminderen van het hogere risico op gezondheidscomplicaties op de lange termijn. Aangezien vrouwen die deze overgang abrupt ondergaan, de symptomen intenser kunnen ervaren, is vroegtijdig ingrijpen cruciaal.

Hormoontherapie en medicijnen

Voor vrouwen die vanwege medische oorzaken de menopauze hebben bereikt, kan hormoontherapie helpen om hormonale veranderingen in evenwicht te brengen en opvliegers te verminderen. Deze behandeling is echter niet voor iedereen geschikt, vooral niet voor mensen met een hoger risico op borstkanker of bloedstolsels. Een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg kan beoordelen of hormoontherapie geschikt is op basis van de medische geschiedenis.

Levensstijl en integratieve benaderingen

Niet-hormonale behandelingen kunnen het welzijn verbeteren, zoals dieetaanpassingen, lichaamsbeweging en stressmanagement. Het handhaven van een gezond gewicht, het verminderen van de inname van cafeïne en het beoefenen van ontspanningstechnieken kan helpen bij slaapproblemen en stemmingsstabilisatie. Het raadplegen van een zorgverlener over alternatieve therapieën, zoals acupunctuur of supplementen, kan ook verlichting bieden.

Medische ondersteuning en monitoring

Regelmatige controles bij een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg zijn essentieel voor het beheersen van symptomen en het voorkomen van complicaties. Vrouwen die vanwege de medische menopauze plotseling hun menstruatie overslaan, moeten medisch advies inwinnen om ervoor te zorgen dat ze de juiste behandeling krijgen.

Belangrijkste afhaalrestaurants

De medische menopauze verschilt van de natuurlijke menopauze, omdat deze optreedt als gevolg van medische ingrepen in plaats van door veroudering. Deze plotselinge overgang kan intense symptomen veroorzaken en het risico op gezondheidscomplicaties op de lange termijn verhogen. Volgens het National Institute on Aging lopen vrouwen die een medische menopauze ondergaan een groter risico op osteoporose en hartaandoeningen als gevolg van het abrupte verlies van oestrogeen. (Nationaal instituut voor veroudering, n.d.)

Er zijn veel behandelingen beschikbaar om de symptomen onder controle te houden. Hormoontherapie, waaronder een lage dosis oestrogeen, kan sommige symptomen verlichten, maar is mogelijk niet voor iedereen geschikt. Niet-hormonale opties, zoals veranderingen in levensstijl, dieetaanpassingen en vrij verkrijgbare supplementen, kunnen ook verlichting bieden.

Regelmatige controles bij een zorgverlener zijn essentieel voor het monitoren van gezondheidsrisico's en het aanpassen van behandelplannen. Met de juiste aanpak kunnen vrouwen de medische menopauze effectief beheersen en hun algehele welzijn behouden.

Referentie

Nationaal instituut voor veroudering. (2023). Menopauze: symptomen, oorzaken en behandelingen. https://www.nia.nih.gov/health/menopause/what-menopause